ارایه الگوریتم ممتیک برای حل مساله زمانبندی کار کارگاهی منعطف با فرض اشتراک زمانی فعالیت ها

تعیین برنامه زمانبندی و توالی عملیات در مسائل برنامه ریزی تولید بعنوان یکی از عوامل کلیدی موفقیت در هر سازمان تولیدی نقش مهم و موثری دارد، زیرا زمانبندی تولید باعث جلوگیری از انباشت سرمایه، تقلیل ضایعات، کاهش و یا حذف بیکاری ماشین آلات و تلاش برای استفاده بهتر از آنها، پاسخگویی بموقع به سفارش های مشتریان و تامین مواد اولیه و قطعات مورد نیاز در موقع مناسب می باشد. هدف زمانبندی تولید تخصیص منابع محدود در طول زمان برای انجام گروهی از فعالیت ها می باشد. داشتن یک برنامه زمانبندی مناسب، تاثیر زیادی بر افزایش کارآیی و دسترسی به اهداف سازمان دارد. در این تحقیق یکی از مسایل در حوزه زمانبندی یعنی زمانبندی کار کارگاهی منعطف مورد بررسی قرار خواهد گرفت. هدف از انجام این مطالعه ارائه یک برنامه زمانبندی مناسب با بیشترین بهره گیری از ماشین آلات موجود است که منجر به کاهش مدت زمان تولید خواهد شد. با توجه به پیچیدگی بالای این مساله، روش های متداول حل مدل های تحقیق در عملیات کارآیی خود را از دست می دهند، از اینرو با استفاده از یک روش فراابتکاری با عنوان الگوریتم ممتیک و یک فرض ابتکاری با دو نگرش مختلف، جواب هایی با کیفیت بالا برای مدل ریاضی ارائه می شود، مقایسه این جواب ها با نتایج تحقیقات پیشین حاکی از عملکرد مطلوب روش های پیشنهادی است. به منظور دستیابی به هدف فوق ابتدا مقالات ارائه شده در حوزه مورد بررسی به طور کامل مطالعه گردید و روش های مختلف حل مساله مورد بررسی قرار گرفت، سپس یک مدل راضی ارائه شده برای مساله بعنوان مدل پایه ای انتخاب و سپس با استفاده از الگوریتم فراابتکاری ممتیک حل شد که نتایج حاصل نشان دهنده بهبود جواب با روش پیشنهادی می باشند. در مرحله توسعه مدل فرض امکان استفاده بیش از یک ماشین برای هر کار پیشنهاد گردیده و برای پیاده سازی این فرض دو راهکار ارائه شده است. در راهکار نخست هر کار به دو قسمت مجزا تقسیم و سپس زمانبندی شده است که نتایج حاصل از این پیشنهاد نیز پس از حل نشان دهنده بهبود نسبت به روش ممتیک بدون فرض تقسیم کار به دو بخش می باشند. راهکار دوم به مسیر بحرانی توجه دارد و پس از زمانبندی اولیه توسط الگوریتم ممتیک، ماشین های آزاد امکان پذیر برای فعالیت های مسیر بحرانی را مورد استفاده قرار داده و در هر کار را توسط دو یا چند ماشین امکان پذیر انجام میدهد. نتایج حاصل از راهکار دوم نیز بهبود قابل ملاحطه در جواب ها را نشان می دهد. نکته قابل تامل در روش های ارائه در این تحقیق دستیابی به جواب هایی با کیفیت بالا در زمان کوتاه است.